του Θωμά Κιούση
Οι ελαιοπαραγωγοί στα Χώστια να ενταχθούν μετά τη νέα πυρκαγιά στο ειδικό καθεστώς κρατικής αρωγής
Αντιμέτωποι με ολοκληρωτική καταστροφή βρίσκονται οι ελαιοπαραγωγοί στα Χώστια (Πρόδρομος) μετά τις απανωτές πυρκαγιές και το ζήτημα των αποζημιώσεων και της αποκατάστασης αποκτά κρίσιμη σημασία. Υπάρχουν παραγωγοί που είχαν 100 – 150 δέντρα και δεν τους έχει μείνει πλέον τίποτα.
Η εμπειρία είναι όμως απογοητευτική από τις αποζημιώσεις μετά τη μεγάλη και καταστροφική πυρκαγιά στο χωριό στις 13 Αυγούστου 2019.
Από τις 120 αρχικά (λίγες έτσι και αλλιώς) αιτήσεις, τελικά έγιναν μόνον 57 για 4.500 ελαιόδεντρα. Οι πραγματικές ανάγκες ήταν περίπου πενταπλάσιες. Από τον ΕΛΓΑ εγκρίθηκαν τελικά αποζημιώσεις μόνο σε 14 περιπτώσεις παραγωγών που επλήγησαν ενώ χρειάστηκαν 3,5 χρόνια για να ολοκληρωθούν οι γραφειοκρατικές διαδικασίες.
Ενδεικτικά είναι και τα ποσά, τα οποία περιλαμβάνουν την απώλεια παραγωγής ή και την καταστροφή μερική ή ολική του δέντρου, όπως: 130 ευρώ για 18 δέντρα, 175 ευρώ για 30 δέντρα και τα υπόλοιπα μικρότερα ή μεγαλύτερα, χωρίς ακόμα κάποιοι από τους δικαιούχους να έχουν πάρει τα χρήματα που δικαιούνται.
Είναι και ο κυκεώνας των ρυθμίσεων. Με βάση απαράδεκτη ρύθμιση του 2018 μπαίνει ηλικιακό όριο αποζημίωσης τα 70 έτη.
Μάθαμε επίσης, ότι για περιπτώσεις μέχρι 10 δέντρα, δε δικαιούσαι αποζημίωση.
Προσπαθείς να πεις ότι είναι τελείως λάθος: Από τη μια, όλες αυτές οι περιπτώσεις χαμηλοσυνταξιούχων του ΟΓΑ που έχουν κάποια δέντρα και προσπαθούν να βοηθήσουν και τα παιδιά τους, από την άλλη, μικρές εκμεταλλεύσεις με λίγα δέντρα, σημαίνει πιο φτωχές, μειονεκτικές περιοχές που έχουν, αντίθετα, μεγαλύτερη ανάγκη στήριξης,… Μάταια, αυτό προβλέπει ο Κανονισμός ήταν η απάντηση.
Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν παραδείγματα από άλλες περιοχές τα τελευταία χρόνια που δείχνουν το δρόμο για πιο θετικές πολιτικές αντιμετώπισης των συνεπειών από μεγάλες πυρκαγιές σε ελαιώνες.
Συγκεκριμένα, στους παραγωγούς στην Ιτέα και την Άμφισσα, μετά την περσινή μεγάλη φωτιά, ανακοινώθηκε ότι:
– Το σύνολο όσων υπέστησαν ζημία λαμβάνουν το ποσό των 160 ευρώ ανά ελαιόδεντρο ηλικίας δεκαπέντε ετών και άνω, συμπεριλαμβανομένης και της ηρτημένης παραγωγής.
Με βάση αντίθετα, το καθεστώς αποζημιώσεων του ΕΛΓΑ, από τους καλλιεργητές ωφελούνταν μόνο όσοι ήταν κατ’ επάγγελμα αγρότες, δικαιούμενοι ποσό μόλις 21 ευρώ ανά ελαιόδεντρο ως προκαταβολή και 10 ευρώ ανά έτος, σε βάθος χρόνου 4 ετών.
Με την υπ’ αριθ. πρωτ. 122/04.11.2022 απόφαση του Διοικητή του ΕΛΓΑ Ανδρέα Λυκουρέντζου, οι πληγέντες ελαιοπαραγωγοί από τις πυρκαγιές στη Φωκίδα υπήχθησαν στο ειδικό καθεστώς κρατικής αρωγής, όπως είχε ζητήσει μαθαίνουμε ο Βουλευτής Φωκίδας Ιωάννης Μπούγας αμέσως μετά τις καταστροφές κι όπως είχε δεσμευθεί για το ζήτημα ο Διοικητής του ΕΛΓΑ κατά την επίσκεψή του στη Φωκίδα που ακολούθησε.
– Όλοι οι κτηματίες αποζημιώνονται για τα καμένα ελαιόδεντρα, είτε είναι κατ’ επάγγελμα αγρότες, είτε όχι.
Επίσης από ιδιωτική πρωτοβουλία με την ενεργό συνδρομή όπως ανακοινώθηκε της Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας και του Δήμου Δελφών, παραδόθηκαν περίπου 42.000 δενδρύλλια στους ελαιοπαραγωγούς της Φωκίδας που επλήγησαν από την πυρκαγιά το περσινό καλοκαίρι με το συνολικό αριθμό να φτάνει περίπου τα 60.000, ώστε να λάβουν δενδρύλλια και οι πληγέντες ελαοπαραγωγοί από τις πυρκαγιές του 2013.
Η ίδια ιδιωτική πρωτοβουλία «Ξαναφυτεύουμε τους Καμένους Δελφικούς Ελαιώνες», συνέδραμε:
α) Στην εκρίζωση των καμένων ελαιόδεντρων και στις χωματουργικές εργασίες για την ισοπέδωση / ίσιωμα των αγροτεμαχίων,
β) Στις εργασίες της φύτευσης (σκάψιμο, φύτευση δενδρυλλίων) και στην επίβλεψή της, ώστε να πιστοποιηθεί υπεύθυνα η επιτυχής ολοκλήρωση του έργου.
Οι ζημιωθέντες αγρότες/ ελαιοπαραγωγοί λαμβάνουν νέα δενδρύλλια, βάσει των καταστάσεων των πληγέντων, για όλα τα ελαιόδεντρα τα οποία επλήγησαν ολικώς ή μερικώς από την πυρκαγιά, ανεξάρτητα από τις τελικές εκτιμήσεις του ΕΛΓΑ.
Αντίστοιχη αντιμετώπιση μέσω καθεστώτος κρατικής αρωγής υπήρξε μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές στην Εύβοια.
Προφανώς, δεν μπορεί να διαφωνεί κανείς με το δελφικό τοπίο και την ανάγκη για την αποκατάσταση του. Υπάρχει όμως και το τοπίο το παραγωγικό, το τουριστικό, ακόμα και το τοπίο της επιβίωσης.
Θεωρούμε ότι είναι αυτονόητη και επιβεβλημένη η με αντίστοιχο τρόπο στήριξη των παραγωγών στα Χώστια μετά τις απανωτές καταστροφικές πυρκαγιές: Αυτή των τελευταίων ημερών, και τις δύο μεγάλες που είχαν προηγηθεί στις 13/8/2019 και στις 17/8/2009.
Σήμερα είναι μία περιοχή που χωράφια σε μεγάλες εκτάσεις έχουν μετατραπεί σε χέρσα.
Για το θέμα προμήθειας με δενδρυλλία, έθεσα το θέμα στο δημοτικό συμβούλιο του δήμου Θήβας μετά την πυρκαγιά του 2019 και πρότεινα ο δήμος να αναλάβει πρωτοβουλία για να προμηθευτούν οι πληγέντες ελαιοπαραγωγοί με δενδρύλλια ως μια κίνηση στήριξης πέρα από τις διαδικασίες του ΕΛΓΑ.
Συγκεντρώσαμε αιτήματα παραγωγών με ονόματα και αριθμό δενδρυλλίων τα οποία θέσαμε στη διάθεση του δήμου με θετική εδώ και καιρό ανταπόκριση του δημάρχου και στόχο την τελική ικανοποίηση των αιτημάτων που απαιτεί χρονικό προγραμματισμό για την κατάλληλη περίοδο του έτους.
Είναι πλέον, πολύ σημαντική και επιβεβλημένη, η πολύπλευρη στήριξη για την αποκατάσταση του κατεστραμμένου τοπίου, τη διατήρηση της αγροτικής παραγωγής, την προάσπιση του έτσι και αλλιώς χαμηλού εισοδήματος πολλών παραγωγών (πχ συνταξιούχοι ΟΓΑ), την ανάσχεση της δυσμενούς εικόνας στο δημογραφικό πρόβλημα, αλλά και ως κίνητρο να ασχοληθούν οι πιο νέες γενιές με τη φροντίδα και ανάπτυξη των ελαιοδέντρων, όπως έκαναν οι πρόγονοί μας επί αιώνες, κάτι που θα έχει μόνο θετικά μεσομακροπρόθεσμα οφέλη.
Η περιοχή των Χωστίων μετά και τη νέα πυρκαγιά είναι φανερό ότι θα πρέπει να υπαχθεί και αυτή στο ειδικό καθεστώς κρατικής αρωγής όπως έγινε με τις πυρκαγιές σε Φωκίδα και Εύβοια και για λόγους ισότιμης αντιμετώπισης των πληγέντων και για λόγους αντικειμενικής ανάγκης στήριξης και αποκατάστασης των συνεπειών της μεγάλης καταστροφής.
Και όπως προκύπτει από τις δύο αυτές περιοχές, η συντονισμένη συμβολή όλων των εμπλεκόμενων πλευρών με θεσμικό ρόλο στη Βοιωτία είναι απαραίτητη για να υπάρξουν θετικά αποτελέσματα για ένα αίτημα δίκαιο και στο πλαίσιο της κοινωνικής ευαισθησίας και της ενίσχυσης της κοινωνικής συνοχής.
Θωμάς Κιούσης, δημοτικός σύμβουλος δήμου Θηβαίων
